De afgelopen tijd is er wat reuring ontstaan over de doorwaadbare zones. Na een aankondiging in de vorige nieuwsbrief van de komst van twee handhavers in Oosterwold veronderstelden sommige initiatiefnemers dat zij ook de doorwaadbare zones gaan handhaven. Dat is niet het vertrekpunt.  Handhaven gebeurt voorlopig alleen in situaties die absoluut niet kunnen, bijvoorbeeld als iemand een schuurtje heeft gebouwd in de doorwaadbare zone.

In september 2020 is een werkgroep ‘pilot doorwaadbaarheid’ gestart met initiatiefnemers en het Platform Oosterwold. Deze werkgroep verkent eerst wat er – in de geest van Oosterwold – nodig is om de doorwaadbaarheid organisch te ontwikkelen en optimaal in te vullen. Het pilotgebied is veld G tussen de Tureluurweg en Goudplevierweg. In veld G komen vrijwel alle uitdagingen en kansen op het gebied van doorwaadbaarheid voor. Op basis van de regels voor doorwaadbaarheid en publiek groen heeft de werkgroep eventuele onduidelijkheden in beeld gebracht. Met elkaar is vervolgens gekeken naar de behoeften, wensen, ideeën, plannen (en zorgen) voor de ontsluiting voor voetgangers en fietsers. Ook is gekeken naar mogelijk aanvullende vormen en functionaliteiten. Bijvoorbeeld op een andere collectieve plek of samengevoegde doorwaadbare zones: een parkje, speelvoorzieningen, trapveldje, parkeren voor bezoekers, buurthuis of kleinschalig collectieve voorzieningen enzovoorts.

Kom met ideeën
‘Het kan ook anders’. Dat is de mening van de deelnemers van de pilot doorwaadbaarheid. Ook jullie ideeën zijn hiervoor zeer welkom. Bijstellingen, ideeën en mogelijkheden kunnen als effect hebben dat we regels over doorwaadbaarheid moeten oprekken of het bestemmingsplan moeten herzien. Laat jouw ideeën zonder enige beperking de vrije loop gaan en stuur deze naar de werkgroep pilot doorwaadbaarheid/platform via Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..

Pilotgebied veld G (tussen Tureluurweg en Goudplevierweg)

Vragen bij basisregels
Publiek groen en doorwaadbaarheid leiden in de praktijk tot vragen.

Publiek groen
In Oosterwold ben je verplicht om minimaal 7% van je kavel te reserveren voor publiek groen met beplanting, waterlopen en waterpartijen. Groen dat openbaar toegankelijk is. In combinatie met omliggende kavels zou publiek groen kunnen worden ingericht voor een parkje, speelweide of sportveldje.

Doorwaadbaarheid
Elke koper van een kavel in Oosterwold verplicht zich om op zijn grond een doorwaadbare zone van ten minste twee meter breed aan te leggen en te onderhouden. Deze zone ligt langs de buitenranden van de kavel waar geen weg ligt. Dit gebied is voor wandelaars en fietsers openbaar toegankelijk. De doorwaadbare zone garandeert een continue open en groen landschap. Je mag deze zone voorzien van groene plukstruiken, zolang de doorgang vrij blijft en de doorwaadbaarheid niet in gedrang komt.

Doorwaadbaarheid heeft ook nog een andere functie. Het kan voorkomen dat een (toekomstige) buur een verbinding nodig heeft naar zijn eigen initiatief. De grond moet je dan onder voorwaarden afstaan om aansluiting te geven op achterliggende kavels. Ook hiervoor heeft iedere initiatiefnemer getekend.

De essenties van publiek groen en doorwaadbaarheid staan in het Chw Bestemmingsplan Oosterwold. Elke kavelkoper heeft zich via de anterieure overeenkomst (AO) hieraan geconformeerd.

Wat zijn de vraagtekens?
De werkgroep heeft er een aantal op een rij gezet:

• Fietsen. Wandelen in de doorwaadbare zone ligt voor de hand. Maar kun je hier ook fietsen als er geen behoorlijke ondergrond aanwezig is? Fietsen kan alleen als je daarvoor voorzieningen treft. Ook moet je de fietspaden aan elkaar koppelen zodat er een ‘fietsroute’ ontstaat. Een fietspad dat vanzelfsprekend niet bedoeld is om te crossen in de vrije natuur.
• Veiligheid. Hoe zit het met veiligheid en risico’s bij het betreden van een doorwaadbare zone? Wie is verantwoordelijk als een wandelaar of fietser in de doorwaadbare zone struikelt, iets overkomt? Is de ‘bezoeker’ van de zone verantwoordelijk of de eigenaar?
• Privacy. Hoe staat het met privacy? Vooral op kleinere kavels liggen de doorwaadbare zones dichtbij de woningen. Inkijk is niet prettig. Je weet niet wat ‘de kijker’ van plan is. Volgens de regel van openbaar toegankelijk mag je 24 uur per dag niemand wegsturen. Argumenten voor het bezoeken van de publiek toegankelijke zone hoeft ‘de kijker’ niet te geven.
• Ligging. Is de ligging van de doorwaadbare zones wel duidelijk? Dit geldt ook voor publiek groen. Niet overal tussen kavels bevindt zich een doorwaadbare zone. Bij collectieve initiatieven liggen de zones soms rondom een enclave van woningen. Ook bevindt doorwaadbaarheid zich soms aan de andere kant van een vijver of sloot. Je moet dit maar weten. En als je dat niet weet, loop je mogelijk op verboden terrein.

Aan de twee meter doorwaadbaarheid moeten Oosterwolders zich houden. Daar is - met een aantal vraagtekens – niets mis mee. Immers wie kan er tegen ruimte en groen tussen kavels nou bezwaar hebben. Maar vraagtekens blijven en die moeten we samen oplossen.

In gesprek
Als je je keurig aan de regels van doorwaadbaarheid hebt gehouden is er niets aan de hand. Dus als de doorwaadbare zone correct is en je bent er tevreden mee: prima toch! Maar niet iedereen in Oosterwold heeft zich aan de regels gehouden. Handhaving van regels kan vervelende gevolgen hebben. Maar dat kun je voorkomen. Kijk in de spiegel of je aan de gestelde regels van doorwaarbaarheid voldoet. Zo niet, dan zijn er twee mogelijkheden:

• Voldoe alsnog aan de voorwaarden van doorwaadbaarheid, dus stel de zone alsnog volgens de regels bij;
• Of laat jouw creativiteit zijn gang gaan. Denk mee en doe aanbevelingen voor andere, vernieuwende vormen van het gebruik van doorwaadbare grond. Bijvoorbeeld voor openbare functies die nu nog in Oosterwold ontbreken. Doorwaadbaarheid in niet gewenste staat laten is geen optie. Dan kunnen bij handhaving door de gemeente aanzienlijke problemen ontstaan.

Voorbeelden
De werkgroep heeft al een beetje met gedachten heen en weer gepingpongd. Ter inspiratie volgen hier enkele voorbeelden.

• Misschien bevindt zich op je kavel een ‘verloren plek’ voor een gemeenschappelijke voorziening (ontmoeting of spelen). Deze ruimte kun je inwisselen tegen doorwaadbare grond. Hierop vervalt de doorwaadbaarheid. Deze mag je dan met stadslandbouw zonder doorwaadbaarheid inrichten.
• Een aantal bewoners van naast elkaar gelegen kavels maken gezamenlijk een voetpad over hun doorwaadbare zones voor het bereiken van achtergelegen gebied. Ze hebben daar zelf ook voordeel bij. Ze geven het voetpad aan met een infobordje. 
• Bewoners willen het bospad van Staatsbosbeheer (SBB) via een door SBB nieuw aan te leggen route benaderen. Het idee is om hiervoor de doorwaadbare zone van twee aangrenzende boskantkavels gebruiken. De bewoners hebben uiteraard contact met de bewoners van de doorwaadbare zone en gaan in overleg met SBB.
• In veld G bevinden zich enkele grote archeologische plekken. Deze kavels zijn moeilijk verkoopbaar. Misschien is het mogelijk de doorwaadbaarheid van deze kavels af te kopen (tegen stadslandbouwprijs). Dit biedt mogelijkheden voor het realiseren van een gemeenschappelijke voorziening zoals een buurtschuur, kinderspeelplek, parkeervoorziening voor gasten, noem maar op. De eigen doorwaardbare zone vervalt dan en kan voor stadslandbouw worden gebruikt.
• Goede tussenliggende verbindingen in het gebied zijn essentieel. Sommige bewoners hebben een doorwaadbare zone die daarvoor niet geschikt is. Misschien willen zij hun zone laten afkopen. Met de opbrengsten kunnen we de verbindingen professioneel en vakkundig inrichten en de veiligheid en aansprakelijkheid waarborgen.
• Een logische plattegrond met verbindingen van het gebied vormt een goed vertrekpunt. Nu dragen de vele losse stroken naast de kavels hier zeker niet aan bij.
• Samen moeten we een optimaal traject bepalen voor ‘echte’ doorwaadbaarheid. Met een vergoeding neemt de bereidwilligheid toe. Dat maakt koop en verkoop juridisch duidelijker, ook naar de toekomst toe.

De werkgroep ‘pilot doorwaadbaarheid’ bestaat uit: Nico van Nus, Barbara Wendt van der Pluijm, Shirley en Barry van Oostrom, Juke Westendorp,  Catrinus Egas, Pieter Bodewits, Jeroen Dobber, Daan Fröger, Klaas Dijkhuis en Sander Berkhout (namens de gemeente/gebiedsorganisatie).